Yeşilhisar ilçesinde Roma döneminde kurulan Başköy Mahallesi, 2011 yılında bir vatandaşın üzerine kaya düşmesi sonucu hayatını kaybetmesiyle afet bölgesi ilan edildi. Mahalle halkı yeni yapılan yerleşim bölgesine yerleştirildi. Zamanla boşalan mahallede, koruma altına alınmış 21 kilise ve 14 tarihi ev definecilerin hedefi haline geldi. Hazine arayan defineciler, tarihi yapılara zarar verdi. Bölgeyle ilgili bilgi veren tarihçi Yusuf Ateş, “Başköy Mahallesi içinde bulunan tarihi yapılar ve mimari özellik taşıyan evler nedeniyle 1’inci derecede arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmiştir. Bu yapılar içinde koruma altına alınmış 21 kilise ve 14 ev bulunmaktadır. Bunların içinden en önemlileri; 19’uncu yüzyıl içinde kilise olarak yapılan ve daha sonra camiye çevrilen eski Başköy Cami, milattan sonra 6’ncı yüzyılda yapıldığı bilinen Meryem Ana Manastırı ve 1913 yılında yapılmış olan eski okul binasıdır” diye konuştu.
’13’ÜNCÜ YÜZYIL ORTALARINDA TÜRKLERİN ELİNE GEÇMİŞTİR’
Başköy Mahallesi’nin dönem dönem çeşitli isimler aldığını ifade eden Ateş, “Bizans döneminde Megasus, daha sonra Kavasus adı verilen Başköy, 13’üncü yüzyıl ortalarında Türklerin eline geçmiştir. Sırasıyla Kavaklıköy, Dereköy ve Ortaköy adını almıştır. 1928 yılında ise şimdiki Başköy ismini almıştır. Merkezi eski okul binası olan mahallenin, dik yamaca yapılan evlerinin hiçbirisi bir başka evin ön cephesini örtmemektedir. Tüm evlerin ön cephesi, yerleşim alanının güneyinde yer alan dereyi görmektedir. Eski okul binası, Osmanlı’nın son döneminde 1913 yılında inşa edilmiştir. Bu yapının, Kayseri civarında yapılan diğer eserlerden farkı, 2 kat arasındaki ayrımın küçük nişlerle sağlanmış olmasıdır. Bu nişler binaya oldukça zarif bir özellik katmaktadır. Bu nişlerin diğer yapılardan ilham alınarak yapıldığı zannedilmektedir. Çoğu koruma altına alınmış eski Rum evlerinin de aynı özellikte kat ayrımının olduğu görülmektedir” dedi.
‘İLÇENİN TURİZMİNE KATKI SAĞLAYACAK DESTİNASYON BÖLGESİ OLABİLİR’
Mahalledeki yapıların define avcıları tarafından tahrip edildiğini söyleyen Ateş, “Köyün kuzey yamacında bulunan kaya parçalarının zaman zaman koparak, evlerin üzerine düşmesi nedeniyle tehlike arz eden alan afet bölgesi ilan edilmiştir. Mahalle halkı, devletimiz inşa edilen yeni Başköy bölgesindeki afet evlerine yerleştirilmeye başlanmıştır. O tarihten itibaren boşalan köyün yeni sakinleri ise tüm güvenlik önlemlerine rağmen izinsiz kazı yapan, tarihi eserleri talan eden define avcıları oldu. Bir çok tarihi yapıyı barından alanda yapılacak restorasyon çalışmaları neticesinde bu mahalle, ilçenin turizmine katkı sağlayacak destinasyon bölgesi olabilir” diye konuştu.
‘GECE GÜNDÜZ KOŞTURUYORUZ AMA DEFİNECİLERLE BAŞ EDEMİYORUZ’
Başköy Mahallesi Muhtarı Yusuf Tuncer ise, “Başköy Mahallemizin tarihi Bizans dönemine dayanıyor. Mahallemizde 21 tane tescilli kilise, 14 tane koruma altına alınmış Rum evlerimiz var. Başköy Mahallesi, 2011 yılında bir vatandaşımızın üzerine kaya düşmesi sonucu afet bölgesi ilan edildi. Mahallenin yüzde 95’i yeni yapılan yerleşim alanlarına taşındı. Burada 5-6 hane kaldığı için köyümüzü koruyamıyoruz. Gece gündüz koşturuyoruz ama definecilerle baş edemiyoruz. Kapadokya’nın girişi olan Başköy Mahallemizin bir an önce turizme kazandırılmasını istiyoruz” dedi.