Türkiye’nin Avrupa ülkelerine ihracatındaki en önemli geçiş noktası olan Kapıkule Sınır Kapısı’ndaki analiz laboratuvarla Bulgaristan hükümeti arasındaki sorunlardan dolayı yaşanan işletme krizi yüzünden nisandan bu yana ciddi sıkıntı yaşanıyor. Yaklaşık 10 gündür yine sınır kapısındaki laboratuvarda analiz işlemlerinin durmasıyla Türk TIR’ları, hem Türkiye hem de Bulgaristan tarafında uzun kuyruklar oluşturdu. Ürün analizleri için en az 3-4 gün TIR’ların sınırlarda bekletilmesi nedeniyle meydana gelen yaş meyve ve sebze kaybı, ihracatçı firmaların Avrupa’daki kurumsal müşterilerine karşı tazminat ödemelerine yol açıyor.
TIR PARKLARI DOLDU
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu ile Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Ali Bahar, uzun süredir yaşanan laboratuvar krizinin kökten çözümü için iki ülke yetkililerine çağrıda bulundu. Bulgaristan sınırındaki sorunun ilk olarak nisan ayında patlak verdiğini açıklayan Çavuşoğlu, çözüm bulunduktan sonra ağustos ayında ikinci kez patlak verdiğini ve bugüne kadar da dönem dönem sorun yaşanmaya devam ettiğini ve artık kangrene dönüştüğünü dile getirdi. Çavuşoğlu, son 10 gündür yine Türk TIR’larının sınır kapısında uzun kuyruklar oluşturduğunu hem Türkiye hem Bulgaristan tarafındaki TIR parklarının da uzun süre bekletilmeler yüzünden tamamen dolduğunu kaydetti.
‘KORKUNÇ DURUMDAYIZ’
Yaşanan sorunun temeli olarak Bulgaristan’da 20 ayda 5 kez seçim yapılması ve hükümet kurulamamasını gösteren BAİB Başkanı Çavuşoğlu, mart ayında yeni bir seçimin daha gündemde olduğunu ve hükümet kurulabilirse bu sorunun kalıcı çözüme kavuşabileceğini kaydederek, “Şu an korkunç durumdayız. Minimum 4-5 gün TIR’lar kapıda bekliyor. Bu hem ürün hem müşteri hem kalite kaybımıza sebep oluyor. Firmalarımız ceza yiyor, bozuk ürün, sipariş iptalleri gibi ciddi sıkıntılar yaşıyoruz” dedi.
Avrupa’daki kurumsal firmaların, süresinde teslim edilmeyen ürünlerle ilgili firmalara ceza uyguladığını anlatan Çavuşoğlu, 4-5 gün bekletilme yüzünden de ürünlerin raf ömründen bu süreyi yemesine bağlı ihracatçı firmaların ceza ödemek zorunda bırakıldıklarını dile getirerek, “Firmalar artık zor durumda, ne yapacaklarını şaşırmış durumdalar” diye konuştu.
‘KAPIDA ANALİZ YAPILAMIYOR, SOFYA’YA GÖNDERİLİYOR’
Eskiden sorunsuz şekilde TIR’ların Avrupa ülkelerine doğru yola devam edebildiğini aktaran Çavuşoğlu, “Şu an sınır kapısındaki laboratuvarda analiz yapılamıyor. Olay kendi iç sorunları kaynaklı mafyavari haller de aldı. Kapıdaki laboratuvarı çalıştırmamak için analizler Sofya’ya alındı. TIR’lardan ürün örnekleri alınıp analiz için Sofya’daki laboratuvara gönderiliyor. Bu da 3-4 günlük süreç ve ciddi bir zaman kaybına neden oluyor. Kapıdaki laboratuvar özel bir firmanın işletmesinde ve şu an kendi aralarında ciddi sorunlar bulunuyor. Kuyruklar inanılmaz durumda” dedi.
Bulgaristan sınırındaki ihracatçıların çilesinin devam ettiğini belirten ATSO Başkanı Bahar ise “Hele ki ürün bölgemizde üretilen yaş meyve sebze olunca çürüyenine mi yanalım, emeğe mi yoksa kaybedilen kaynağımıza mı? Kurumlarla konuyu çalışmaya ve mücadele etmeye hemen başlayacağız. Sorun uzun süredir devam ediyor. Antalya ihracatı zor şartlara rağmen yüzde 10’luk bir artışı yakalamış görünüyor fakat buna rağmen yaş meyve sebze ihracatında da büyük tıkanma yaşandığını görüyoruz. Burada bize gelen en önemli şikayetlerden biri TIR’larımızın Bulgaristan kapısında bekletilmesidir” diye konuştu.
KALICI ÇÖZÜM BEKLENTİSİ
Bulgaristan’da ürün denetim ve analizlerinde kasıtlı bekletmeler yaşandığını belirten Bahar, “Antalya’dan yaş meyve sebze ihracatında yıllardır bu sıkıntı dönem dönem yaşanıyor. Bu sıkıntılar arttığında hükümetler devreye giriyor, sorun bir süreliğine aşılıyor ancak sonra tekrar başlıyor. Bu meseleyi artık burada sadece konuşmakla kalmamalıyız, kökten ve kalıcı bir çözüm için gayret sarf edeceğiz. Pazartesiden itibaren bu sorunu, ilgili bakanlıklarımıza aktaracağız. Zira özellikle şehrimizde üretilmesi nedeniyle yaş meyve sebzede emeğimiz ve ürünümüzün ve kaynaklarımızın heba olduğunu görüyoruz ve buna izin vermeyeceğiz. TIR’ların 3- 4 güne kadar beklediği günler oluyor. Günde ancak 15- 20 TIR’ın analizden geçebildiği ifade ediliyor” dedi.