Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, son yıllarda güç piyasasının arz ıstırabı ve maliyet artışlarıyla uğraş ettiğini belirterek, “Covid-19’un yaraları şimdi sarılmamışken, yaşanan global kuraklık ve Rusya’nın Ukrayna savaşı içinde bulunduğumuz türbülansın şiddetini daha da artırdı” dedi.
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Avrupa Güç Borsaları Birliği’nin (Europex) Antalya’nın Serik ilçesi Belek turizm bölgesindeki bir otelde düzenlenen 20’nci yıl buluşmasına katıldı. Global salgınla ortaya çıkan güç darboğazının, hür piyasa dinamiklerinin korunması ismine paydaşların kıymetini bir kez daha gösterdiğini belirten Bakan Dönmez, Europex’in 20’nci yıl dönümünü kutladı.
“SAVAŞ TÜRBÜLANSIN ŞİDDETİNİ ARTIRDI”
Son yıllarda güç piyasasının arz külfeti ve maliyet artışlarıyla gayret ettiğini belirten Dönmez, “İlaveten yaşadığımız jeopolitik riskler, güç piyasalarının sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Covid-19’un yaraları şimdi sarılmamışken, yaşanan global kuraklık ve Rusya’nın Ukrayna savaşı içinde bulunduğumuz türbülansın şiddetini daha da artırdı” dedi.
“5 KATA VARAN ASTRONOMİK RAKAMLAR”
Daha evvelki güç krizlerinden daha ağır ve sonuçları uzun periyoda yayılacak şiddetli bir sürecin deneyim edildiğini belirten Dönmez, “Bugün uzmanların da üzerinde ittifak ettiği üzere global enflasyonist baskıların en kıymetli sebebi artan güç fiyatları. Bu durum tabi ki manipülatif fiyat hareketleriyle birleşince son devirde güç fiyatlarında çok süratli bir yükseliş gördük. Elektrik ve doğalgaz piyasalarında 5 kata varan astronomik sayılar ortaya çıktı” diye konuştu.
ENERJİ SİYASETLERİ UYARISI
Enerji siyasetlerinin hem konjonktürel gelişmelere hem de gelecekteki tehdit, fırsat ve risklere nazaran yine dizayn edilmesi gerektiğini lisana getiren Bakan Dönmez, “Konjonktürel gelişmeleri yalnızca günümüze yansıyan olaylar olarak değerlendiremeyiz. Bugün ortaya çıkan ve yarının güç dünyasında krize neden olabilecek her olayı uzun vadeli bir perspektifle ele almak zorundayız. Bu nedenle, güçlü yanlarımızı daha fazla öne çıkarıp, zayıf taraflarımızı de bir an evvel güzelleştirmemiz gerekiyor” dedi.
“FİYATLARDA ÇOK OYNAKLIK”
Bakan Dönmez, arz sorunu ve fiyatlarda çok oynaklık biçiminde tezahür eden krizin tesirlerinin son kullanıcıya en az biçimde yansıması için ülkelerin bir dizi tedbir paketi hayata geçirdiğini belirterek, “Bu durum ülke ekonomilerine ekstra yük getirse de güç piyasalarının istikrara oturması ismine atılması gereken adımlardı. Zira güç fiyatlarındaki çok oynaklık, iktisadın en kıymetli enstrümanı olan öngörülebilirliğe değerli ölçüde ziyan veriyor. Rekabet ortamında mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir güç piyasası ortamının korunması her vakit birinci önceliğimiz” dedi.
“KURULU GÜCÜN YÜZDE 54’Ü YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR”
Türk güç piyasasının güçlü ve dinamik bir büyüme eğilimi gösterdiğini anlatan Bakan Dönmez, şöyle konuştu:
* “Türkiye, bugün 100 bin megavatı aşan elektrik konseyi gücüyle Avrupa’da altıncı, dünyada 14’üncü sırada yer alıyor. Konseyi gücümüzün yüzde 54’ü yani yarısından fazlası yenilenebilir güç kaynaklarından oluşuyor.
* 2021 yılında 331 teravat/saat elektrik üretimiyle Avrupa’nın en büyük üçüncü ülkesi olduk. 2022 Nisan ayında yaklaşık 26 teravat/saat üretimin yüzde 55ini yenilenebilir güç kaynaklarından sağladık. Bir evvelki yılla kıyasladığımızda yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimimiz yüzde 11 oranında artış gösterdi. 2021 yılında elektrik ithalatımız 2,3 teravat/saat oldu.
* Tekrar birebir devirde elektrik ihracatımız ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 68 artarak 4,2 teravat/saat olarak gerçekleşti. Aslında Türkiye Güneydoğu Avrupada en yüksek konseyi güce sahip ve Avrupanın en ucunda olma hasebiyle bizim doğudaki Gürcistan, Irak, savaş öncesi Suriye ve geçmişte İranla elektrik ticaretimiz vardı. Artık bu halkaya Azerbaycan da eklendi ve Gürcistan üzerinden Avrupaya elektrik ihracatı yapabileceğiz.”
KARADENİZ GAZI İÇİN 2023’Ü GÖSTERDİ
Doğalgaz boru çizgisi, Türk Akım’ın Avrupa’nın güç güvenliği açısından son derece kritik hususlar olduğunu da kaydeden Dönmez, kelamlarını şöyle tamamladı:
* “Doğu Akdeniz gazının Avrupaya ulaşması için tahminen yeni adımlar önümüzdeki günlerde atılabilir. Doğal gaz tarafına baktığımızda orada da devreye aldığımız memleketler arası projelerin ne kadar hayati olduğu ortaya çıktı.
* Önümüzdeki yıl kullanıma başlayacağımız Karadeniz gazı, Saros Körfezinde inşası devam eden FSRU tesisimiz ve doğal gaz depolama tesislerimizin kapasite artırma çalışmalarıyla, arz güvenliğimiz çok daha güzel bir noktaya gelecek.
* Sahip olduğumuz bu alt yapı ve kaynaklarla, ülkemiz yakın gelecekte Avrupa için referans fiyatın oluşabileceği bir ticaret merkezi pozisyonuna gelebilir. Çalışmalarımızı bu vizyon doğrultusunda sürdürüyoruz.” DHA