Torba yasa tasarısı son günlerin en sıcak konu başlıklarından biriydi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda en düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 zam yapılmasına yönelik düzenlemeleri içeren ve bazı vergi artışlarını öngören 6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi kabul edildi.
İşte torba yasanın ayrıntıları…
– 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilerinin azaltılması amacıyla ortaya çıkan finansman ihtiyacının karşılanmasında kullanılmak üzere bir defaya mahsus olmak üzere genel bütçe geliri olarak kaydedilecek olan 2023 yılı için tahakkuk ettirilen Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) kadar ek MTV uygulanacak.
– Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur emeklileri yılın 6 ayı için enflasyon farkı ile birlikte toplamda yüzde 25 zam alacak, düzenleme temmuz ayından itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Hak sahipliği işlemlerine e-Devlet yoluyla kolaylık getirildi
– Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna eklenen geçici maddeye göre 6 Şubat’ta meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde inşaat kredisi verilmesini ya da bina yaptırılmasını isteyenlerin hak sahipliği başvurusunun yapılacağına dair duyuru, mahallinde mülki idare amirliğince ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) resmi internet sitesinde ilan edilecek, ilan tarihinden itibaren 2 ay içinde mahallinde mülki idare amirliklerine veya Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nca belirlenen başvuru merkezlerine yazılı olarak ya da e-Devlet Kapısı üzerinden başvuru yapılabilecek.
– Depremlerde binaları zarar görenler için devletin konut kredisi açma ve bina yapma yükümlülükleri ile ilgili yapılacak iş ve işlemlerde olası mağduriyetlerin giderilmesi, afetzedelere eşit ölçüde yardım eli uzatılabilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla bazı kısıtlayıcı hükümlerden muafiyet sağlanacak.
– Uluslararası kuruluşlardan sağlanacak dış kredi ve hibelerle finanse edilecek projelerin uygulanmasına ilişkin iş ve işlemler her türlü vergi, resim, katılma payı, ücret ve harçtan müstesna tutulacak, ulusal ve uluslararası projeler kapsamında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nca ithal edilen veya ettirilen malzemeler Gümrük Vergisi ve bu vergi ile birlikte alınan her türlü vergi, resim, harç, fon ve diğer mali mükellefiyetlerden müstesna olacak.
– Deprem nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler 31 Aralık 2024 tarihine kadar Katma Değer Vergisi’nden (KDV) müstesna tutulacak.
– Plastik poşetlerin de yer verildiği listedeki ürünler için uygulanan geri kazanım katılım payı tutarını iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Net borç kullanım tutarı 3 katı olarak uygulanacak
– Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen geçici maddeyle Kahramanmaraş merkezli depremlerin ekonomik ve sosyal etkilerinin azaltılması nedeniyle ortaya çıkan ilave finansman ihtiyacının karşılanması ve Hazine nakit rezervinin güçlü seviyede tutulabilmesi için belirlenen net borç kullanımı tutarı 2023 yılı için Hazine ve Maliye Bakanı ile Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım tutarının 3 katı olarak uygulanacak.
– Cumhurbaşkanı’nın akaryakıt, alkollü ve alkolsüz içecekler ile tütün mamullerinin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarını artırma veya indirme konusundaki yetkisinde de değişikliğe gidiliyor; akaryakıtla ilgili listede yer alan maktu vergi tutarları veya Cumhurbaşkanı’nca bunlara ilişkin belirlenen en son maktu vergi tutarları ocak ve temmuz aylarında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksinde son 6 ayda meydana gelen değişim oranında bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiş sayılacak, Cumhurbaşkanı uygulama dönemlerini gün veya ay olarak belirlemeye veya belirleyeceği mallar ve aylar itibarıyla yeniden belirlenmiş sayılan tutarların uygulanmamasına karar vermeye yetkili olacak.
– 31 Temmuz itibarıyla Kovid-19 izninde bulunan hükümlülerden denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az süre kalanlar tekrar cezaevine dönmeyecek ve kalan sürelerini denetimli serbestlik altında infaz edecek, 31 Temmuz itibarıyla kapalı ceza infaz kurumunda bulunan ve cezasının belirli bir süresini bu kurumlarda geçiren hükümlüler ise iyi halli olmak şartıyla 3 yıl daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılabilecek ayrıca bu hükümlüler cezalarının süresine göre en az 3 ay açık ceza infaz kurumunda kalmak şartıyla 3 yıl daha erken denetimli serbestliğe ayrılabilecek.
İşverene aylık 500 lira asgari ücret desteği
– İşverenlerin işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumalarını ve artırmalarını desteklemek amacıyla 2023 haziran dönemi sonuna kadar her yıl verilen asgari ücret desteğinin süresi uzatılıyor; buna göre 2023 yılı temmuz ila aralık aylarında da istihdamı desteklemek için iş gücü maliyetlerini azaltmak üzere işverenlere finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak şekilde ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 16.66, aylık 500 lira asgari ücret desteği sağlanacak, düzenleme 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
– Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle kurumların girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisna ile taşınmaz satışlarından elde edilen kazançlara tanınan Kurumlar Vergisi istisnası kaldırılıyor.
– Kurum kazancı üzerinden alınan yüzde 20 oranındaki Kurumlar Vergisi yüzde 25’e çıkarılırken Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları için alınan yüzde 25 oranındaki Kurumlar Vergisi ise yüzde 30’a çıkarılıyor.
– İhracatın teşvik edilmesi amacıyla ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına 1 puan indirimli olarak uygulanmakta olan Kurumlar Vergisi oranı 5 puan indirimli olarak uygulanacak.
– Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici maddeyle Kurumlar Vergisi mükelleflerinin aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan karın yüzde 50’si olan istisna oranı, yüzde 25’e indiriliyor.
Kira zammını yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme uzatıldı
Konut kiralarında uygulanacak kira bedelini yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme 1 Temmuz 2024’e kadar uzatılacak, söz konusu uygulama bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde 25’ni geçmemesi koşuluyla geçerli olacak, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler fazla miktar yönünden geçersiz sayılacak.
– Kovid-19 hastalığının Türkiye’de yayılmasını önlemek amacıyla kanunlar kapsamında verilen ve 9 Kasım 2022 tarihinden önce tahsil edilen idari para cezaları iade edilecek.
Kamu personeline seyyanen 8 bin 77 lira ödeme yapılacak
– Tüm kamu personeline 15 bin 965 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda (8077 lira) ilave ödeme yapılacak, ilave ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında personelin aylık veya ücretlere ilişkin tabi olduğu hükümler uygulanacak, bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmayacak.
– Memurların ve diğer kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarında ocak ayında yüzde 30 oranında yapılan zam ile temmuz ayında yapılacak artışlar ve 2023 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü kapsamında işçilere ocak ayında yüzde 45, temmuz ayında yüzde 15 oranında artış yapılması nedeniyle ortaya çıkan ödenek ihtiyacının karşılanması için gerekli ödeneği eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
– Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlananlara ödenecek aylıklar, emekli ikramiyeleri, bayram ikramiyeleri ve ek ödemeler; bayram ikramiyesinin 2 bin liraya yükseltilmesi; en düşük emekli aylığının 7 bin 500 liraya çıkarılması, asgari ücret artışının devlet katkısı, işveren prim teşviki ve ödeme gücü olmayanların sağlık prim ödemeleri ile yapılacak ek ödemeler için ihtiyaç duyulan ödeneğin ilgili idare bütçelerine eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.