Küresel ısınma, deniz seviyesinin yükselmesi, aşırı hava olayları gibi iklim değişikliğinin sonuçları, sadece doğayı değil, aynı zamanda insanlığın ortak mirası olan tarihi ve kültürel yapıları da tehdit ediyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan bu yapılar, binlerce yıllık medeniyetlerin izlerini taşıyor ve insanlığın ortak hafızasını oluşturuyor.
ONLARCASI YOK OLABİLİR
İklim değişikliği nedeniyle UNESCO Dünya Miras Alanları’ndan onlarcası 2050 yılına kadar yok olabilir.
Climate X araştırmacıları, sel, kıyı erozyonu, heyelan, rüzgar kaynaklı tehlikeler, fırtınalar ve siklonların dünyadaki önemli yapıları nasıl etkileyeceğini tahmin etmek için iklim modellerini kullandı.
Bilim
Climate X’in CEO’su ve kurucu ortağı Lukky Ahmed, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Bulgularımız, hükümetler, korumacılar ve küresel toplum için gezegenimizin güvenliğine öncelik vermek; antik anıtlarımızı, mevcut varlıklarımızı ve altyapımızı korumak ve bugün ve gelecekte yaşamı korumak için sert bir uyarı niteliğindedir.
UNESCO’nun Dünya Mirası listesinde, şu anda gezegenimizin geleceği için çok önemli kabul edilen ve sonsuza dek korunması gereken 1.223 alan yer alıyor.
Climate X araştırmacıları yeni çalışmalarında, iklim değişikliği nedeniyle bu alanlardan hangilerinin yok olabileceğini anlamaya çalıştılar.
Ekip, iklim değişikliğinin çeşitli senaryolar altında mülkleri, varlıkları ve altyapıyı nasıl etkileyeceğini modelleyen Climate X’in Spectra platformunu kullandı.
16 FARKLI İKLİM TEHLİKESİ HESAPLANDI
Platformdaki algoritmalar, aşırı hava olaylarından kaynaklanan riski ölçerek, 100 yıllık bir zaman diliminde sekiz ısınma senaryosu üzerinden aşırı sıcaktan tropikal siklonlara ve sellere kadar 16 farklı iklim tehlikesinin gelecekteki olasılığını modelliyor.
Analiz, küresel sera gazı emisyonlarının mevcut oranda artmaya devam etmesi halinde risk altında olacak 50 önemli alanı ortaya koydu.
RİSK ALTINDAKİ BÖLGELER
Listenin başında, yüzey taşkınlarına, aşırı sıcak günlere ve kuraklık riskine maruz kalan Endonezya’nın Subak Sistemi yer alıyor.
Bunu, yüzey suları ve orman yangınları riski altındaki Avustralya’nın Kakadu Milli Parkı ve kuraklık riski altındaki Çin’in Quanzhou: Emporium of the World parkı takip ediyor.
Listede yer alan diğer önemli yerler arasında Avustralya’daki Sidney Opera Binası, ABD’deki Olimpik Milli Parkı, İsviçre’deki İsviçre Alpleri Jungfrau-Aletsch ve Kore’deki Sansa Budist Dağ Manastırları yer alıyor.
Climate X’e göre, İskoçya’nın doğusundaki Forth Körfezi’nin üzerinden geçen bir demiryolu köprüsü olan Forth Köprüsü ve uzak takımada St Kilda da kıyı taşkınlarına karşı savunmasız.
İskoçya’da 18. yüzyıldan kalma bir değirmen köyü olan New Lanark, heyelan nedeniyle hasar görme riskiyle karşı karşıya kalırken, Yorkshire’daki Studley Royal Park ise şiddetli fırtınalara karşı en savunmasız yer.
Climate X’in CEO’su Lukky Ahmed, riskin boyutunu şu sözlerle ifade ediyor:
İklim değişikliğinin bu alanlar üzerindeki potansiyel etkisi çok fazla. Ancak sadece geçmiş mirasımız tehlike altında değil; aynı zamanda bugünümüz de tehlike altında.
Bu kültürel hazinelerin kaybı -çoğu binlerce yıldır varlığını sürdürüyor- elbette yıkıcı olacaktır; ancak iklim değişikliğinin gerçek toplumsal ve ekonomik etkisinin burada ve şimdi yaşandığını hatırlamak da hayati önem taşıyor.
EN ÇOK RİSK ALTINDA OLAN 50 UNESCO DÜNYA MİRASI ALANI
Bali Eyaletinin Kültürel Manzarası: Subak Sistemi, Endonezya – yüzey su baskını, aşırı sıcak günler ve kuraklık riskleri.
Avustralya, Kakadu Milli Parkı – yüzey sel ve orman yangını riskleri.
Quanzhou: Çin’in Song-Yuan kentindeki Dünya Ticaret Merkezi – kuraklık riski.
Engelsberg Demir İşleri, İsveç – yüzey taşkını ve nehir taşkını riskleri.
Sinharaja Orman Rezervi, Sri Lanka – yüzeysel taşkın ve aşırı sıcaklık riskleri.
Grotte Chauvet-Pont d’Arc mağarası. Ardèche, Fransa – yüzey sel ve heyelan riskleri
Çin’in Hangzhou kentindeki Batı Gölü Kültürel Manzarası – yüzeysel taşkın ve kuraklık riskleri.
Fujian Tulou, Çin – yüzey sel ve aşırı sıcak gün riskleri.
Endonezya Sawahlunto’daki Ombilin Kömür Madenciliği Mirası – yüzey su baskını, aşırı sıcak günler ve kuraklık riskleri.
Himeji-jo, Japonya – yüzeysel taşkın riski.
İsviçre Alpleri Jungfrau-Aletsch – nehir taşkın riski.
Almanya, Essen’deki Zollverein Kömür Madeni Endüstriyel Kompleksi – nehir taşkını riski.
Rjukan-Notodden Endüstriyel Miras Alanı, Norveç – yüzey sel riski.
Khangchendzonga Milli Parkı, Hindistan – yüzeysel taşkın riski.
Güneş Tapınağı, Konarak, Hindistan – yüzey sel ve kuraklık riskleri.
Pakistan’ın Moenjodaro kentindeki arkeolojik kalıntılar – nehir taşkını ve kuraklık riskleri.
Fontenay, Fransa’daki Sistersiyen Manastırı – yüzeysel taşkın riski.
Japonya’nın Meiji Sanayi Devrimi’nin Yerleri: Demir ve Çelik, Gemi Yapımı ve Kömür Madenciliği, Japonya – tropikal siklon ve fırtına dalgası riskleri.
Keoladeo Milli Parkı, Hindistan – yüzeysel taşkın ve kuraklık riskleri.
Srebarna Doğa Koruma Alanı, Bulgaristan – nehir taşkın riskleri.
Huanglong Manzara ve Tarihi İlgi Alanı, Çin – yüzeysel sel ve kuraklık riskleri.
Almanya’nın Stralsund ve Wismar Tarihi Merkezleri – nehir taşkını, yüzey taşkını ve fırtına riskleri.
Sidney Opera Binası, Avustralya – kıyı taşkını ve fırtına dalgası riskleri.
Studley Royal Park, İngiltere – fırtına riskleri
Olympic Milli Parkı, ABD – nehir taşkını, yüzey taşkını ve heyelan riskleri.
Qingcheng Dağı ve Dujiangyan Sulama Sistemi, Çin – nehir taşkını ve kuraklık riskleri.
Tuna Deltası, Romanya – nehir taşkın riski.
Komodo Milli Parkı, Endonezya – yüzey sel, aşırı sıcak günler ve kuraklık riskleri.
Güney Çin Karst, Çin – nehir taşkını, yüzey taşkını ve kuraklık riskleri.
Tr’ondëk-Klondike, Kanada – nehir taşkını ve yüzey taşkını riskleri.
Bryggen, Norveç – kıyı taşkınları ve kuraklık riskleri.
Provins, Ortaçağ Fuarları Kasabası, Fransa – nehir taşkını riski.
Doñana Milli Parkı, İspanya – nehir taşkını, yüzey taşkını, kıyı taşkını ve kuraklık riskleri.
Red Bay Bask Balina İstasyonu, Kanada – kıyı taşkın riski.
Çin’in Güney Anhui Bölgesindeki Antik Köyler – Xidi ve Hongcun – yüzeysel taşkın riski.
Joseon Hanedanlığı’nın Güney Kore’deki Kraliyet Mezarları – yüzey su baskını riski.
Sundarbans Milli Parkı, Hindistan – yüzeysel taşkın ve kuraklık riskleri.
Ha Long Körfezi – Cat Ba Takımadaları, Vietnam – kıyı taşkını, tropikal siklon, aşırı sıcak günler, kuraklık, fırtına dalgası ve heyelan riskleri.
Everglades Milli Parkı, ABD – kıyı taşkını, tropikal siklon, aşırı sıcak günler, kuraklık ve fırtına dalgası riskleri.
Batı Norveç Fiyortları, Norveç – Geirangerfjord ve Nærøyfjord – kıyı taşkın riski.
Çin Liangzhu Şehri Arkeolojik Kalıntıları – nehir taşkını ve kuraklık riskleri.
Yin Xu, Çin – nehir taşkını, yüzey taşkını ve kuraklık riskleri.
Vizcaya Köprüsü, İspanya – kıyı taşkın riski.
New Lanark, İskoçya – heyelan riski.
St Kilda, İskoçya – kıyı taşkın riski.
Jongmyo Tapınağı, Güney Kore – yüzeysel sel ve kuraklık riskleri.
Hindistan Goa’daki Kiliseler ve Manastırlar – yüzeysel sel ve kuraklık riskleri.
İskoçya, Forth Köprüsü – kıyı taşkın riski.
Zuojiang Huashan Kaya Sanatı Kültürel Manzarası, Çin – nehir taşkını, yüzey taşkını ve kuraklık riskleri.
Sansa, Budist Dağ Manastırları, Güney Kore – nehir taşkını ve yüzey taşkını riskleri.